Vücutta birden çok organı tutabilen lupus, halk ortasında “kelebek hastalığı” olarak da biliniyor. Bu hastalık otoimmün olarak nitelendirilen hastalıklardandır. Otoimmün hastalıkları, kişinin bağışıklık sisteminin yanlışlı çalışması sonucu kendi hücrelerini yabancı husus olarak algılamasıdır.
Hastalığın nedeni tam olarak bilinmiyor ama…
Lupus hastalığında da bedenin kıymetli bir yapı taşı olan kollajene karşı bir bağışıklık sistemi saldırısı kelam hususudur. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte genetik faktörlerin, çevresel faktörlerin ve hormonların tesiri olduğu düşünülüyor. Özelikle de gerilim, ultraviyole ışınlar, kimi ilaçlar ve enfeksiyon üzere durumlar hastalığı tetikleyebiliyor. Kadınlık hormonlarından östrojen hastalığın oluşumunu artırıyor, testosteron ise azaltıyor. Hastalığın Diskoid Lupus Eritematozus (DLE) ve Sistemik Lupus Eritematozus (SLE) olmak üzere iki tipi bulunuyor.
– Diskoid Lupus Eritematozus (DLE), hayati iç organları etkilemez fakat güneş ışığına maruz kalmış cildi etkiliyor. Diskoid (yuvarlak) deri lezyonları, düzgünleşme gösterdikten sonra ciltte sıklıkla izler bırakırlar.
– Sistemik Lupus Eritematozus (SLE), DLE’ ye nazaran daha önemli. Cildi ve hayati organları tesirler. Tedavi edilmemesi durumunda yara izleri bırakabilen SLE burun ve yanakların köprüsünde kabarık döküntülere neden olur.
Bu belirtilere dikkat!
Hastalığın birinci evrelerinde bireyde yorgunluk ve eklem şişmesi üzere yakınmalar olur. Lupus’a bağlı eklem iltihaplanmaları genelde hal bozuklukları ya da kalıcı hasar üzere sıkıntılara neden olmazlar. En kıymetli ikinci belirtisi ise deri, saç ve bedenin ıslak yüzeylerinde görülen bozukluklardır. Bu belirtiler farkı tipte olabilirler. Yüz bölgesinde karşıdan bakınca gövdesi burun olan, kelebekmiş üzere bir algı yaratan kırmızımsı döküntüler görülebiliyor.
Ayrıca şahısta sivilce, kurdeşen, harita usulü görünüm, saç dökülmesi üzere öbür belirtiler de ortay çıkabilir. Birçok lupus hastası bireylerde ışığa karşı hassaslık olabiliyor. Güneş ışınlarıyla ciltteki yakınmalar artabilir ve hastalık alevlenebilir. En kıymetli problemlerden biri de bir kısmında böbrek tutulumu meydana geliyor. Bu durum mevtle sonuçlanabiliyorç İlerleyen kademelerde ise lupus hastalığının kan kıymetlerinde bozulma, mide ve bağırsak sorunları, bulantı, iştahsızlık üzere başka belirtileri görülebilir. Hastalık büsbütün ortadan kalmaz lakin aşikâr periyotlarda ilaçlarla yatıştırılması mümkün. Teşhis edildikten sonra birçok bireyde yorgunluk, kilo kaybı ve ateş üzere yakınmalar kelam konusu olabilir.
Nasıl teşhis ediliyor?
Hastalık, eklem ağrılarıyla kendini muhakkak ettiği için bu biçim yakınmalarda bulunan şahıslarda lupus hastalığından şüphelenilebilir. Teşhis için öncelikle yapılması gerek birinci şey bir antinükleer antikor (ANA) testi yaptırmaktır. Testin olumlu çıkması durumunda ise sonrasında Anti-ds DNA ve Anti-ENA testleri yaptırılmalı. Teşhis çıkan sonuçlara nazaran verilir. Antinükleer antikor testinin olumlu çıkması lupus hastalığı için tek başına kâfi bir bulgu değil. Tıpkı aileden anti-DNA olarak nitelendirilen test lupus hastalığı daha öncü bir bilgi taşıyor ve hastaların yaklaşık üçte ikisinde bulunuyor.
Tedavide bağışıklık sistemi güzelleştirilmeye çalışılıyor
Lupusta, düzgünleşme alevlenme formunda seyreden bir hastalıktır. Bu süreçte kortizon dışı antiromatizmal ilaçlar(hastalığın ilerlemesini yavaşlatan bir ilaçlar), bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar ve sıtma ilaçları kullanılıyor. Tedavide en çok kullanılan ilaç ise kortikostreoidlerdir ve kortizon kullanımından evvel ölümcül olabilen bu hastalık, bağışıklık sistemini uygunlaştırıcı tedaviler sayesinde denetim altında tutulabiliyor. Lakin hastalığın sistemik olarak ortadan kaldırılması mümkün değil.